De overgang verhoogt het risico op een depressie

Jolanda is 47 als zij tot de conclusie komt dat er iets moet gebeuren. De afgelopen jaren merkte zij dat ze minder zin kreeg in dingen ondernemen, minder energie maar vooral het gevoel dat over alles een lichte sluier van somberheid lag. De glans leek een beetje weg uit haar leven terwijl er eigenlijk helemaal geen aanleiding voor was.

Depressie en de overgang

Voor veel vrouwen is dit herkenbaar en dit gevoel van somberheid of zelfs depressie roept gevoelens van onzekerheid en zelfs schuldgevoel op. Want hoezo ben je niet gelukkig en blij? Er is toch geen reden om niet happy te zijn?

In de jaren rondom de menopauze kunnen vrouwen veel symptomen ervaren van de overgang. Denk aan de bekende opvliegers, nachtzweten en gewrichtspijn. Maar ook mentale symptomen, zoals moodswings en depressies komen vaker voor tijdens de overgang. Het is zelfs zo dat uit recent onderzoek (Londen) blijkt dat vrouwen in de overgang 40% meer kans hebben op een depressie dan vrouwen in de vruchtbare leeftijd premenopauze). Ja, je hoort het goed, 40% meer kans! In het onderzoek deden ruim 9000 vrouwen mee uit verschillende landen.

Wat is de oorzaak?

De oorzaak van een depressie is vaak complex en er is niet een oorzaak te noemen. Culturele factoren of een veranderende levensfase worden vaak als oorzaak aangewezen voor een depressie bij vrouwen in de overgang. Ergens is dat ook niet zo gek: Deze levensfase is voor de meeste vrouwen niet altijd even leuk. Je lichaam verandert, je kan last hebben van fysieke klachten en je hebt ook vaak veel ballen in de lucht te houden. Denk aan een drukke baan, puberende kinderen en misschien ook wel mantelzorg. Of het tegenovergestelde: Je hebt last van eenzaamheid omdat je relatie over is, je kinderen uitvliegen of je juist een gemis ervaart omdat je geen kinderen hebt gekregen.

Maar er lijkt meer aan de hand te zijn. Uit data van verschillende onderzoeken blijkt dat ook de wisseling in hormonen bijdraagt aan het ontstaan van depressieve gevoelens. Het zou dus niet zozeer gaan om de daling van het hormoon oestrogeen en progesteron, maar juist de variatie in de hormoonspiegel. Een typisch kenmerk van de overgang. Ook spelen genen, of je al eerder een depressie hebt gehad, opleidingsniveau, je sociale omgeving (krijg je hulp!?) een rol bij het ontstaan van een depressie bij deze groep vrouwen.

We weten dat oestrogeen een effect heeft op het metabolisme van bepaalde neurotransmitters zoals dopamine, noradrenaline, endorfine en serotonine. Al deze neurotransmitters spelen een rol bij je emotionele welzijn. Zodra dit hormoon dus fluctueert kan dit dus een effect hebben op het mentale welzijn en neemt het risico op een depressie

Wat kan je er aan doen?

Depressieve gevoelens of een depressie tijdens de overgang is niet een ander soort depressie dan een ‘normale’ depressie. Dit betekent dat ook de behandeling niet anders is. Het is belangrijk om een gezonde leefstijl te houden en vooral ook sociale dingen te blijven ondernemen. Een paar goede vriendinnen hebben in deze fase kan heel fijn zijn.

Voor zorgprofessionals is het belangrijk om vragen te stellen aan vrouwen in de overgang over hoe zij zich voelen om vroegtijdig een depressie te herkennen. Vooral aan vrouwen die eerder te maken hebben gehad met stemmingsklachten of hormonaal gerelateerde klachten rondom de bevalling bijvoorbeeld of in de premenstruele fase.

Heb je veel last van depressieve gevoelens dan is het verstandig om professionele hulp in te schakelen. Een depressie is goed te behandelen en als deze niet wordt behandeld, kan het erger worden.