De top 5 meest voorkomende emotionele overgangsklachten

Hoe komt het toch dat vrouwen in de overgang zoveel psychische klachten ervaren? Dat heeft alles te maken met de hormonen oestrogeen en progesteron. Deze komen niet alleen in je lichaam voor, maar ook in je hersenen. De hormoonschommelingen tijdens de overgang, hebben dus ook hun effect op dat deel van je lichaam. Voila: het een recept voor psychische overgangsklachten.

De periode rondom de menopauze is er dus een die over veel meer gaat dan alleen lichamelijke ongemakken. Anders gezegd: bij de overgang zijn er ook veel emotionele signalen. We hebben de vijf meest voorkomende klachten voor je op een rijtje gezet en Cycle Care psycholoog Cobie Lutters geeft een algemene toelichting.

Neerslachtigheid

Huilbuien, opvliegers, nachtelijk zweten, stress en prikkelbaarheid. Veel vrouwen in de overgangsleeftijd denken dat ze last hebben van een depressie, maar meestal is dit niet het geval. De overgang kan namelijk geen depressie veroorzaken. Wel kan het iets triggeren als jij genetische aanleg hebt voor een depressie. Cobie: ‘Het helpt als je begrijpt waar je somberheid vandaan komt. Het is dus goed om te weten dat de menopauze gepaard kan gaan met depressieve gevoelens. Kán, want dat hoeft natuurlijk niet. Stel in ieder geval niet te hoge eisen aan jezelf als je somber bent. Verzet je er niet tegen, maar probeer het even toe te staan en wissel dat af met zoeken naar afleiding, plezierige bezigheden of gezelschap. Belangrijk is om goed op je basisbehoeften te letten, zoals een dag en nachtritme, gezond eten, bewegen en tijd voor leuke dingen.’ Staat jouw neerslachtigheid je dagelijks functioneren in de weg? Neem contact op met de huisarts.

Angst

Last van duizeligheid, pijn op de borst, hartkloppingen en ademtekort? Voel je jezelf daarbij niet meer ‘in control’? Ook dat kan met de overgang te maken hebben en ook hier geldt: schakel de huisarts in als het extreme vormen aanneemt. Cobie: ‘Een aantal van de fysieke klachten die bij de menopauze horen, zijn dezelfde klachten die bij een angst of paniekaanval kunnen opspelen. Hierdoor kan het lastig zijn om te onderscheiden wat bij een paniekaanval hoort en wat door de menopauze komt. De menopauze staat daarnaast doorgaans ook voor een nieuwe levensfase, en dat kan bij sommige vrouwen ook tot angsten leiden.’

Uitgezorgd

Door de overgang wordt er minder oxytocine aangemaakt, ook wel bekend als het knuffel- of zorghormoon. Het gevolg: je hebt geen zin meer in allerlei sociale activiteiten. Doei feestjes, borrels, praatjes met collega’s en etentjes met vrienden. Laat me met rust! Cobie: ‘Luister naar de signalen die je lichaam aangeeft. Wanneer je met rust gelaten wil worden, bescherm deze grens dan ook. Wanneer je regelmatig over je grenzen gaat (bijv veel sociale afspraken, blijven knuffelen, terwijl je daar geen zin in hebt), ervaart het lichaam een hoger level van stress, waardoor je weer gevoeliger wordt voor somberheid, onrust, angsten of fysieke spanningsklachten.’

Eenzaamheid

De een wil met rust gelaten worden, de ander krijgt juist last van het zogenaamde empty nest syndroom. Je voelt je alleen en mist gezelligheid om je heen. Je verveelt je. Dat kan versterkt worden door het besef dat de onvruchtbare periode in je leven nu aanbreekt. Cobie: ‘Er is een nieuwe levensfase aangebroken, dit gaat altijd gepaard met verschillende emoties, die erg intens of confronterend kunnen zijn. Erken dat deze gevoelens erbij horen en leer ze te uiten naar je omgeving. Een of twee personen zijn al voldoende om je zorgen mee te delen zodat het stressniveau niet gaat pieken. Vaker zal er in je omgeving ook iemand in de menopauze zitten. Zoek steun bij elkaar als je daar behoefte aan hebt. De meeste vrouwen weten van zichzelf - als ze echt eerlijk naar zichzelf kijken - of ze voldoende uiting geven aan wat ze bezighoudt en dit kunnen delen, of dat ze emoties, problemen en klachten doorgaans negeren en weg slikken.’

Relatieproblemen

Door je levenservaring en de hormoonschommelingen kun je een heel ander idee krijgen over hoe jij je leven in wilt richten. Ander werk, een andere leefomgeving, een nieuwe hobby. Dat kan zijn weerslag hebben op je relatie. Cobie: ‘In een relatie is het essentieel om te blijven communiceren. Jij gaat een grote verandering door, maar je partner hoogstwaarschijnlijk ook. Probeer je in elkaar te verplaatsen, maar belangrijker nog: spreek je uit. Alleen dan kan een ander weten wat je nodig hebt of wat je echt bezig houdt.’

Naast bovenstaande klachten is er nog een scala aan klachten waar je last van kunt krijgen. Of niet. En dat is meteen het lastige aan de overgang: de onvoorspelbaarheid. Wáár je last van krijgt en hoeveel last je daar dan van hebt, is niet te zeggen. Geen idee meer waar je het moet zoeken? Neem contact op met je huisarts of een overgangsconsulente. Dat kan zonder verwijzing. En zet ‘m op! You’re not alone in this.