Complexe PTSS (CPTSS): Wat is het en wat kan je er aan doen?
Wat is CPTSS?
Welkom in de wereld van CPTSS: Complexe posttraumatische stressstoornis. Het akelige broertje van PTSS. Complexe posttraumatische stressstoornis (CPTSS) of ook complex trauma genaamd, wordt vaak verward met PTSS maar het is een andere diagnose met vaak ook een andere behandeling.
Complexe posttraumatische stressstoornis kan ontstaan als gevolg van langdurige traumatische ervaringen die soms maanden of jaren hebben geduurd. Als gevolg van bijvoorbeeld langdurige mishandeling of verwaarlozing in de jeugd of in een relatie op latere leeftijd. Dat kan seksueel, lichamelijke of psychische mishandeling zijn of een combinatie hiervan. Ook langdurige oorlogssituaties of bijvoorbeeld lange periodes, van extreme armoede of gedwongen worden tot prostitutie kunnen CPTSS veroorzaken. Dat is gelijk ook het grootste verschil met PTSS. PTSS kan ontstaan na een enkele traumatische gebeurtenis waar CPTSS ontstaat als gevolg van langdurig trauma dat maanden of zelfs jarenlang heeft geduurd.
De symptomen van CPTSS
De symptomen van CPTSS kunnen erg lijken op die van PTSS en het wordt ook vaak door elkaar gehaald. Herbelevingen, nachtmerries, schrik en angstreacties, overprikkelbaarheid en vermijdingsgedrag zijn kenmerken die zowel bij PTSS als CPTSS kunnen voorkomen. Bij CPTSS kunnen daarnaast de volgende symptomen voorkomen:
Depressies;
Dissociatie: dat wil zeggen het gevoel dat je los raakt van je omgeving;
Gevoelens van schuld en schaamte;
Een laag zelfbeeld;
Hechtingsproblemen: moeite met het (behouden) van relaties;
Je hebt moeite om je eigen emoties onder controle te houden;
Ook kunnen er lichamelijke klachten ontstaan zoals veel hoofdpijn, geen zin meer in eten maar ook verslaving kan voorkomen.
Wat is PTSS precies?
Lees verderCPTSS behandeling
CPTTS is (nog) niet opgenomen als aandoening in de DSM (met de daarbij behorende criteria voor diagnose). Daardoor kan het lastig zijn om een goede behandeling te vinden voor CPTSS. In de praktijk wordt CPTSS vaak op dezelfde manier behandeld als PTSS, namelijk psychotherapie (bijvoorbeeld schematherapie, cognitieve gedragstherapie en/of EMDR), eventueel in combinatie met medicijnen.
Er is discussie binnen de psychiatrie of dit de juiste aanpak is. Psychiater en hoogleraar Judith Herman stelt in haar boek Trauma & Recovery dat de behandeling van CPTSS in drie fases dient te verlopen. De eerste fase richt zich op het creëren van een veilige omgeving. De tweede fase gaat over het verwerken van de gebeurtenissen (het onder ogen zien en rouwverwerking) door middel van bijvoorbeeld schematherapie, cognitieve gedragstherapie of EMDR. Pas in de laatste, derde, fase wordt aandacht besteed aan de relatie van de patiënt met zijn/haar omgeving (werk, relaties etc). Maar er zijn ook andere deskundigen die met name de eerste fase van de behandeling anders inrichten.
Wat wel duidelijk is, is dat de behandeling van iemand met CPTSS complex is en maanden tot jaren kan duren.
