Cycle Expert Jacqueline aan het woord over de invloed voeding op endometriose klachten
Jacqueline den Otter was tot maart 2023 als diëtist verbonden aan Endometriose in Balans en begeleidde patiënten bij de zoektocht naar een passend dieet. ‘Een volwaardig eetpatroon kun je niet uit een boek of van internet halen. Ieder lijf is anders, voeding is maatwerk.’
De bedoeling van dit interview was om dé expert op het gebied van voeding en endometriose te vragen een lijstje te creëren voor endometriose patiënten. Wat werkt wel en wat niet voor elke vrouw? En waarom? Dat was naïef en wellicht zelfs een beetje gevaarlijk, blijkt nu.
Kun je uitleggen waarom?
‘Heel simpel: ieder lijf is anders. Er bestaat niet één dieet dat voor alle endometriose patiënten is gemaakt. Dus stop met googlen en bezoek een erkende diëtist. Wat je vaak ziet bij mensen die een dieet uit een boek volgen, is dat ze op een onvolwaardig voedingspatroon uitkomen. Voor een maandje kan zoiets best, maar op lange termijn kan het schadelijk zijn. Endometriose is een uitgebreid ziektebeeld. Voor een goed voedingspatroon moet je letten op de ernst van de klachten en of er een operatie is geweest (of in het verschiet ligt). Doe je dat niet, dan loop je het gevaar dat je door een eenzijdig voedingspatroon ondervoed raakt. Dat brengt schade toe aan je lijf, zeker als je nog geopereerd moet worden.’
Wat moeten we dan wel doen?
‘Begin niet zomaar aan een dieet maar neem een professional in de arm. Een goed geschoolde (natuur) diëtist die erkend is en ervaring heeft. Zo iemand zal kijken naar jouw specifieke, persoonlijke hulpvraag, verwachtingen, voedings- en medicatiegeschiedenis, bloedwaarden en je sociale en psychische gesteldheid. Dat laatste moet je niet onderschatten, want het bepaalt voor een groot deel of je een dieet volhoudt. Kan je een ingewikkeld dieet aan? Wat is de leefsituatie en de gezinssamenstelling? Hoeveel tijd kan en wil je erin steken? Alleen door inzicht te krijgen in het complete beeld kun je een gericht advies krijgen en een plan voor langere termijn maken. Vaak pak ik in eerste instantie onderdelen van de leefstijl eruit en ga daar mee aan de slag. Als blijkt dat het werkt, motiveert dat om een stapje verder te gaan.’
Bereik je goede resultaten met endometriose patiënten?
‘Het onderwerp voeding is ingewikkeld en breed. We eten elke dag en denken daarom allemaal dat we er verstand van hebben. Dat is natuurlijk niet waar. Voeding is gedragsverandering en dat is het moeilijkste wat er is. Maar vrouwen met endometriose zijn heel gemotiveerd. Sowieso hebben vrouwen zoveel verborgen kracht om samen met een professional het verschil te maken. Dat is heel bijzonder om te zien. Ik boek dus goede resultaten maar dat is grotendeels te danken aan de motivatie van de patiënten zelf.’
Kan een dieet het verschil maken bij endometriose?
Klachten zullen nooit helemaal verdwijnen door een dieet, maar het helpt wel. Endometriose in balans staat voor een holistische benadering, waarbij iedere specialist een stukje pakt. Hormoontherapie, een operatie, bekkenbodemfysiotherapie, psychische ondersteuning en voeding zijn allemaal onderdeel van dat pakket.’
Je werkt veel met het FODMAP-dieet. Kun je daar iets over vertellen?
‘Het is een dieet dat normaal gebruikt wordt bij patiënten met spastische darm, maar we zien ook goede resultaten bij endometriose. Het is een methode om erachter te komen welke stoffen mogelijk klachten veroorzaken. FODMAP’s zijn koolhydraten die je lichaam niet goed verdraagt. Door die koolhydraten tijdelijk weg te laten en na 6 weken weer te introduceren, kunnen we de oorzaak van achterhalen. Kort gezegd ga je terug naar de basis en bouw je van daaruit een volwaardig eetpatroon op. Het is een pittig dieet dat strikt opgevolgd moet worden, anders werkt het niet.’
Je maakt je sterk voor wetenschappelijk onderzoek naar endometriose en voeding. Waarom is dat nodig?
‘Volwaardig eten is een belangrijk onderdeel van het traject om endometriose klachten te verminderen. Tegelijkertijd is een dieet specifiek bij endometriose een onontgonnen gebied, want écht gedegen wetenschappelijk onderzoek is nauwelijks voorhanden. Er moet geld komen voor onderzoek. Ik ben data aan het verzamelen en hoop een onderzoek gefinancierd te krijgen naar de dieetbehandeling bij endometriose. Om zo wetenschappelijk te kunnen onderbouwen dat dieetinterventie helpt, zodat je weet dat het advies wat een diëtist jou geeft gestoeld is op onderzoek en wetenschap. Endometriose patiënten mogen er staan. Er mag echt meer onderzoek worden gedaan en hopelijk hebben we over een paar jaar een reguliere therapie.’
Wil je een ervaringsverhaal lezen over endometriose? Klik dan hier.
