Brainfog, geheugenverlies en minder concentratie door de overgang

Van namen tot cijfers maar ook wat je ook alweer moest doen, je weet het vaak even niet meer. Je concentratie is ver te zoeken en verjaardagen vergeet je steevast. Een geheugen als een zeef dus. Langzaam begin je je af te vragen of je vroegtijdig aan het dementeren bent of ben je bang voor de ziekte van Alzheimer. 

De kans dat je hier last van hebt is gelukkig heel klein. Dementie en de ziekte van Alzheimer komt maar heel weinig voor bij vrouwen van middelbare leeftijd. De kans is veel groter dat je last hebt van brainfog, oftewel hersenmist of mist in je hoofd dat een gevolg is van de hormonale rollercoaster die we de overgang noemen. 

Wat is brain fog?

Brainfog, is een symptoom dat regelmatig voorkomt bij mensen in de overgang en rondom de menopauze. Uit onderzoek blijkt dat rond de 60% van de vrouwen in de overgang hier last van heeft. Brain fog start meestal met moeite om de aandacht er bij te houden, een verminderd werkgeheugen en het niet kunnen onthouden van woorden. Het ontstaat geleidelijk en mensen merken vaak dat ze 'harder moeten werken' om op hetzelfde niveau (en snelheid) te blijven werken als voorheen. Multitasken kan bijvoorbeeld lastiger worden evenals geconcentreerd blijven. Het kan ontstaan in de leeftijd 45-55 jaar maar is meer afhankelijk van de vruchtbare leeftijd (lichamelijk gezien).

Wat zijn de symptomen van brainfog?

Vaak voelt het hoofd aan als een ‘kop vol watten’. Je kan last hebben van geheugenverlies, concentratieproblemen, vergeetachtigheid, moeite hebben met meerdere taken tegelijk doen, het minder makkelijk onthouden van dingen etc. Je hebt vaak het gevoel dat je niet meer helder kan nadenken.  

Het is dus echt waar dat je geheugen je in deze periode meer in de steek kan laten en dat je minder geconcentreerd kan zijn. De meesten hebben hier het meeste last van in het jaar rondom het bereiken van de menopauze. De grote boosdoener lijkt de daling van het hormoon oestrogeen te zijn maar ook het hebben van opvliegers (met name in de nacht), slaapstoornissen en stemmingswisselingen heeft invloed. Heb je hier veel last van dan is de kans dus aanwezig dat je geheugen ook niet meer is wat het is geweest. Tja.

De behandeling van brainfog

Gelukkig is er ook goed nieuws te melden want het geheugen verbetert meestal weer na het bereiken van de menopauze.

Kleinschalig onderzoek toont aan dat brain fog bij vrouwen die hun hersenen regelmatig trainen en een gezonde leefstijl hebben, minder ernstig voorkomt. Wil je meer doen om je hersenen te ondersteunen? Dat kan door goed te letten op je leefstijl en je hersenen actief te houden. Een paar tips:

• Gezond eten (veel fruit en groenten!)

• Goede kwaliteit slaap

• Behoud een gezond gewicht

• Voldoende beweging (matig intensief bewegen 150 minuten per week plus een aantal keren spierkrachtoefeningen per week) 

• Probeer stress onder controle houden en te minimaliseren. Denk eens aan meditatie of yoga

• Blijf leuke, nieuwe dingen doen om nieuwe ervaringen  op  te doen

• Zoek regelmatig sociaal contact

• Stop met roken, beperk alcohol en vermijd kunstmatige zoetstoffen

• Train je hersenen met bijvoorbeeld kruiswoordpuzzels of andere geheugenspelletjes

• Hou goed bij welke medicijnen je gebruikt en of deze de klachten verergeren

• Maak plezier!

Wanneer naar de dokter

Helpen de leefstijl gerelateerde tips niet en heb je er dagelijks last van? Dan kan hormoontherapie (ook wel MHT (menopausal hormone therapy) of HST (hormonale substitutie therapie) genoemd) een effectieve manier zijn om symptomen van de menopauze te behandelen. Ook de brainfog kan hiermee verminderen. Je (huis)arts of deskundige overgangsconsulent kan je hierin adviseren.

Meer lezen?

Wil je meer lezen over brainfog en hoe je je hersenen kan trainen? Dan kan je hier terecht voor een Engelstalig boek van prof. Kerryn Phelps die je uitlegt hoe je dit het beste kan doen.

Bron: Dutch Menopause Society