Pijnlijke en gespannen borsten

Misschien dat onze wederhelften er geen genoeg van krijgen: onze borsten. Maar over de pijn die onze twee vriendinnen tijdens de puberteit, menopauze of voor/en tijdens de menstruatie kunnen veroorzaken zijn we vaak een stuk minder gecharmeerd. ‘Mastopathie’, ‘mastodynie’ of ‘mastalgia’ het zijn allemaal benamingen voor goedaardige vervelende klachten van de borsten. De klachten die je doorgaans ervaart met mastopathie zijn pijnlijke, gespannen borsten die stug en soms onregelmatig aanvoelen. De meeste klachten ontstaan rondom de menstruatie en soms de eisprong.

Waardoor ontstaan pijnlijke borsten?

De reden waarom je borsten in deze periodes gevoelig aanvoelen, heeft te maken met hormoonschommelingen. Vlak voordat je ongesteld moet worden, stijgt de progesteronspiegel in je lichaam - het hormoon dat de groei van je melkklieren en borstweefsel stimuleert - waardoor je borsten soms wel een cupmaat groter kunnen worden. Na de menstruatie verdwijnen de pijn en knobbels weer. Het klierweefsel is je borsten is vooral gevoelig voor veranderingen van hormonen in je bloed. Daarom voelen je borsten tijdens je menstruatie vaak meer gespannen aan dan normaal. Ook de anticonceptiepil heeft invloed op de spanning van je borsten.

Het zwellen van de klierweefsel kan ervoor zorgen dat de melkgangetjes gestimuleerd worden. Hierdoor kunnen gladde, ronde zwellingen ontstaan, deze zijn gevuld met vocht en worden ook wel cysten genoemd. Dit geeft spanning en druk en kan pijn doen.

Wat kun je doen tegen pijnlijke borsten?

First of all, je bent niet de enige die hier last van heeft - 72% van alle vrouwen heeft last van gevoelige borsten tijdens haar menstruatie.

De klachten die je ervaart zijn goedaardig maar alsnog erg vervelend. De gradatie hiervan varieert van licht gevoeligheid tot echt pijnlijk. Een paar adviezen tegen de pijn:

Slapen met BH

Er zijn mensen die ‘s nachts met een bh slapen om de pijn dragelijker te maken. Maar soms komt het ook voor dat de klachten constant voorkomen, een vervelende situatie waarbij goed zittende bh’s maar een deel van de oplossing zijn.

Een BH die extra steun geeft, zoals een sportbeha, zou de pijn wat kunnen verzachten. Neem hier de tijd voor en zorg dat je de juiste maat hebt.

Warmte en kou

Kou kan de klachten bij mastopathie soms verergeren. Neem dan een warme douche en zorg voor warme kleding. Dit is niet bij iedereen hetzelfde, bij sommigen kan kou de pijn juist verzachten. Gebruik dan een ‘cold pack’ tegen de pijnlijke zwelling.

Medicatie

Als de pijn echt te erg wordt kun je dit proberen te verzachten met pijnstilling. Probeer eerst paracetamol, als dit niet voldoende is kun je kijken naar een NSAID (bijvoorbeeld ibuprofen, naproxen of diclofenac). Let wel op dat deze bijwerkingen kunnen geven zoals maagklachten. Heb je maag-, darm, hart-, vaat- of nierproblemen? Gebruik je andere medicatie of heb je wel eens een allergische reactie gehad na een NSAID? Overleg dan eerst met je huisarts voordat je een NSAID gebruikt.

Anticonceptie

Omdat hormonen vaak invloed hebben op pijnlijke borsten en pijnlijke tepels, kan het een oplossing zijn om de anticonceptiepil te gaan gebruiken. Zit je al aan de pil? Dan zou je een andere soort anticonceptie kunnen overwegen of er juist mee stoppen.

Massage

Het kan fijn zijn om je borsten te masseren met een lekkere olie of onder een warme douche. Het kan in het begin erg gevoelig zijn maar na een tijdje juist afnemen. Dit verschilt per persoon en zal niet voor iedereen aangenaam zijn.

Wanneer naar de huisarts?

Klachten van goedaardige klachten aan de borsten kunnen komen en gaan. Ook zullen ze na de overgang vaak minder worden. Het is wel belangrijk om je borsten in de gaten te houden wanneer je pijn ervaart. Doen je borsten pijn terwijl je niet ongesteld moet worden of heb je aan één borst pijn, breng dan een bezoek aan je huisarts. Breng dat bezoekje ook als je een van de volgende zaken ondervindt:

1. Je borst er anders uitziet dan je gewend bent

2. Je voelt een (heel klein) bubbeltje of knobbeltje in je borst.

3. Je borst is rood en voelt warm aan.

4. Je ziet een deukje (of meerdere deuken) in je borst.

5. Je tepel is ingetrokken.

6. Je verliest vocht of bloed uit je tepel.

7. Je borsten er verschillend uitzien.

8. Je last hebt van een ontstoken melkklier.

9. Je verwondingen aan je borst hebt.

10. Je een ontstoken of ingegroeide haar hebt.

11. Je een schilferige huid hebt op je borst of tepel

Zie illustratie.

Andere oorzaken van pijnlijke borsten

Ervaar jij klachten van je borst(en), maar staan ze niet in het symptomenlijstje? Dan kan het zijn dat je borsten reageren op invloeden van buitenaf, zoals:

melkprop

Wanneer je borstvoeding geeft of net hiermee gestopt bent kan het zijn dat je melkkanaal verstopt raakt. Dit kan ook ontstaan als je jong bent zonder kinderen. Er ontstaan dan pijnlijke en harde plekken in de borst. De verstopping (mastitis) is met antibiotica eenvoudig te genezen.

verkeerde bh

De kans zit er dik in dat jij met een verkeerde maat bh rondloopt. Ruim 70% van alle Nederlandse vrouwen blijkt een verkeerde maat bh te dragen en heeft daardoor onvoldoende ondersteuning. Is je bh te strak dan hebben ze onvoldoende ruimte, maar wanneer je bh te los zit bestaat er de kans dat ze alle kanten op wiebelen. Komt dit je bekend voor? Lees dan dit artikel om te bepalen welke maat het beste bij jou past.

coffee is (not) always a good idea

Koffie (methylxanthine gebruik) drinken levert je niet alleen leuke verhalen bij het koffieapparaat op, maar het kan ook zorgen voor ontstekingen. Heb jij last van gevoelige borsten, maar wil je het gesprek bij het koffieapparaat niet missen? Overweeg dan eens een latte decaf. Het is niet bewezen, maar zeker het proberen waard. Heb je twijfels over je borsten? Schakel dan altijd een arts in en bespreek jouw klachten.

Naar de dokter

Wanneer je een bezoekje brengt aan de huisarts vanwege de pijn in je borsten wordt er allereerst gekeken naar het karakter van jouw pijn. Is hij continu, cyclisch of a-cyclisch. Treedt er iedere maand weer gevoeligheid op rondom de menstruatie en de eisprong? Dan wordt er gesproken over cyclisch gebonden pijn. De premenstruele pijnklachten beginnen één tot twee weken voorafgaand aan de menstruatie en worden normaal gesproken gekenmerkt door één of meerdere knobbelachtige (modulaire) zwellingen in het buitenste en/of bovenste gedeelte van de borst. De pijn kan eventueel uitstralen naar de oksel en arm.

Bij ongeveer een derde van de onderzochte vrouwen zijn de klachten a-cyclisch. Dat wil zeggen dat de klachten niet afhankelijk zijn van onze hormoonschommelingen en dus ook na de menopauze voorkomen. In het geval van a-cyclische klachten is de pijn vaak gemakkelijk te lokaliseren, maar komt een voelbare afwijking - zoals gezwollen weefsel - minder vaak voor dan bij cyclusgebonden klachtenpatronen. Wanneer dat is vastgesteld wordt er gekeken of de klachten zich bevinden op één plek en of de locatie van de klachten constant is. Vervolgens gaat de arts na of je gebruik maakt van medicatie zoals anticonceptie, tamoxifen - medicijn dat borstvorming tegen gaat - en of er borstkanker voorkomt in de familie. Dit kan namelijk allemaal invloed hebben op jouw klachten.

Mammografie

Tijdens het lichamelijk onderzoek ziet de arts vaak een licht gespannen, soms wat hobbelige borstklier structuur die pijnlijk is wanneer er op gedrukt wordt. Is er een plek die anders aanvoelt dan de rest van het borstweefsel dan zal de (huis)arts een mammografie maken. Een mammografie is een röntgenfoto van de borst. De borst wordt dan tussen twee platen geplet waardoor een eventueel afwijkend deel van de borst beter gezien kan worden. Deze manier van onderzoek is voor oudere mensen betrouwbaarder dan voor jongeren, omdat jongeren met meer hormonen een relatief dichtere borstklierstructuur hebben dan mensen die in en na de overgang zitten. Dit heeft alles te maken met de hormoonstimulatie op het borstweefsel. De overgang en menopauze zorgen ervoor dat de hormonen afnemen, waardoor de borsten melkklieren minder gestimuleerd worden.

In de meeste gevallen nemen de borstklachten af zonder dat daar enige verklaring voor is. De afname kan ook liggen aan een verandering van de hormoonhuishouding. Denk bijvoorbeeld aan een zwangerschap (de hormonen nemen toe) of de menopauze (progesteron neemt af). Omdat er steeds minder eitjes rijpen, vindt er ook minder vaak een eisprong plaats. Hierdoor maakt het lichaam steeds minder progesteron aan en krijgt het oestrogeen relatief meer invloed op je borsten.

Wil je weten hoe je je borsten zelf regelmatig kan checken? Bekijk dan onze video over hoe je je borsten kan onderzoeken. Of lees dit artikel waarin in zes stappen wordt uitgelegd hoe je dit doet en waar je op moet letten! Helaas komt borstkanker veel voor, overigens niet alleen bij vrouwen+, ook bij mannen!