Onregelmatig ongesteld, wat is er aan de hand?

Dat je menstruatie een dag of twee, drie afwijkt van de planning overkomt iedereen wel eens. Ook menstrueer je de ene keer langer dan de andere keer en kan het zelfs wel eens voorkomen dat je een maand helemaal niet ongesteld wordt of ineens een paar maanden onregelmatig ongesteld wordt. Op zich is er geen man over boord wanneer je menstruatie onregelmatig is, maar het kan vervelend worden wanneer je zwanger probeert te raken of gewoon wilt weten waar je aan toe bent.

Gemiddeld genomen is een vrouw met een cyclus van 28 dagen tussen de elfde en vijftiende dag van haar cyclus – je telt vanaf het moment dat je menstrueert - het meest vruchtbaar. Word je niet, eerder of later ongesteld, dan is het berekenen van je vruchtbaarheid dus een stuk lastiger. Ben je bijvoorbeeld eerder ongesteld dan zijn je vruchtbare dagen ook eerder. Let wel op: net als de mate en duur van een menstruatie, kan ook de cyclus afwijken. Normaal gezien duurt een cyclus 28 dagen, maar dat kan net zo goed 21 of 35 dagen zijn. Val je binnen die periode, dan noemen gynaecologen jouw menstruatie nog steeds regelmatig.

Wanneer is je cyclus abnormaal?

Oligomenorroe Teveel of te weinig menstruatiebloed hoeft niet abnormaal te zijn, maar kan wel zorgen voor klachten/zorgen. Er is pas sprake van een abnormale cyclus wanneer er geen patroon meer te herkennen is of wanneer de menstruatie heel lang duurt – minder dan zes menstruaties per jaar. Is de tijd tussen je menstruaties langer dan 35 dagen, maar korter dan zes maanden dan heb je waarschijnlijk oligomenorroe. Bij lichte vormen van oligomenorroe vinden soms wel eisprongen plaats.

Polymenorroe en hypermenorroe Ben je juist vaak ongesteld, regelmatig korter dan 21 dagen, dan kan dat leiden op polymenorroe (veel ongesteldheid) of hypermenorroe (heftige ongesteldheid). Verlies je tot 120 ml bloed per menstruatie dan is jouw bloedverlies normaal. Overmatige bloedverlies- meer dan 120 ml- kan leiden tot bloedarmoede en is abnormaal. Deze milliliters zijn gemakkelijk(er) te meten met een menstruatiecup.

Amenorroe Als er tussen je menstruaties meer dan zes maanden zit, wordt dat gekenmerkt als Amenorroe, oftewel het voor langere tijd wegblijven van de menstruatie. Dit houdt meestal in dat er geen eisprong plaatsvindt. Wanneer je op je zestiende nog nooit ongesteld bent geweest, wordt dit primaire amenorroe genoemd. In dit geval is er altijd reden voor verder onderzoek/doorverwijzing naar een gynaecoloog.

Wat is de oorzaak van een onregelmatige menstruatie?

Je bent net ongesteld geworden of je zit in de overgang

Net voor het eerst ongesteld geworden? Het is heel normaal dat je lichaam nog even haar ritme moet vinden. Ben je bijna in de overgang of twijfel je? Een onregelmatige menstruatie tijdens de overgang is normaal. Je lichaam laat jou weten dat je vruchtbaarheid afneemt.

Onregelmatig ongesteld na het stoppen met de pil

Ook hormonale anticonceptie kan invloed hebben op jouw cyclus. Wanneer je stopt met hormonale anticonceptie, wordt het ritme van jouw cyclus namelijk omgegooid. Maar eigenlijk moet je na het stoppen met anticonceptie vrij snel weer een normale cyclus krijgen. De zogenaamde post-pil-amenorroe (het uitblijven van menstruatie na pilgebruik) bestaat niet. Komt jouw cyclus niet binnen een paar maanden op gang, dan is er iets niet in orde.

PCOS

Onregelmatig ongesteld zijn is ook een van de symptomen van PCOS. PCOS is de meest voorkomende hormonale afwijking bij vrouwen. De kenmerken van deze aandoening zijn: geen of onregelmatige menstruatie, overbeharing en-/ of acne en na het maken van een echo blijken er een reeks van meer dan twaalf vochtblaasjes op je eierstokken te zitten. De diagnose wordt gesteld als je op minstens één eierstok 10-12 blaasjes hebt, naast een onregelmatige of uitblijvende menstruatie. Overbeharing of acne hoeft niet altijd aanwezig te zijn.

Herken je jezelf hierin? Lees dan ons uitgebreide artikel over PCOS, wat het is en wat je kan doen.

Onregelmatig ongesteld: Factoren van buitenaf

Factoren van buitenaf kunnen er eveneens voor zorgen dat je een onregelmatige menstruatiecyclus hebt. De volgende factoren zijn daarop van invloed:

Intensief sporten

Extreem veel sporten. Sporten is gezond voor zowel lichaam als geest, maar door de vetverbranding krijg je een relatief lager oestrogeengehalte.

Medicijngebruik

Sommige medicijnen beïnvloeden je oestrogeen- en progesteronspiegel. Kijk op de bijsluiter of dit het geval is en overleg met je arts als je vragen hebt of twijfelt.

Extreme gewichtstoename of afname

Je lichaamsgewicht kan een grote invloed hebben op je menstruatie. Zo kunnen vrouwen onder een bepaald gewicht minder of niet meer ongesteld worden. Dit heeft te maken met een te lage oestrogeen. Als je dit onder de leeftijd hebt van 25 jaar, dan loop je later ook een hoger risico op botontkalking/osteoporose.

Is een onregelmatige cyclus erg?

Waarom word je eigenlijk ongesteld en wat gaat er “mis” als je menstruatie te laat is of zelfs uitblijft? Laten we voorop stellen dat er niks mis is met je als je menstruatie onregelmatig is. Vanaf je eerste menstruatie bereidt je lichaam zich iedere maand weer voor op een mogelijke zwangerschap. De baarmoeder maakt dan extra baarmoederslijmvlies aan en de eierstokken zorgen voor een eitje dat bevrucht kan worden. Wordt het eitje niet bevrucht door een spermacel, dan wordt het “bedje” als het ware verschoond voor de maand erop en word je dus (weer) ongesteld.

Een menstruatie duurt gemiddeld twee tot zeven dagen. Vanaf het moment dat je begint met bloeden, start je nieuwe cyclus. Word je nooit op hetzelfde moment ongesteld maar blijf je wel binnen de 21 en 35 dagen? Dan vindt jouw lichaam het kennelijk lastig om een ritme te vinden. Ervaar je hier geen last van, laat de boel dan lekker de boel, want het is geen teken dat je niet vruchtbaar bent. Zegt jou onderbuik gevoel dat er iets is en/of is je cyclus langer of korter dan deze 21-35 dagen? Dan is het een idee om een bezoekje aan de huisarts of gynaecoloog te brengen.