overbeharing: hoe kom je eraan en hoe kom je er vanaf?

Vrouwen hebben over het algemeen evenveel haren op hun huid als mannen. Het verschil zit hem in het feit dat het haar van mannen in de puberteit dunner, donkerder, langer en stugger worden door invloed van het mannelijk hormoon testosteron. Het kan zijn dat ook vrouwen donkere en stugge haren op de bovenlip, de kin, de hals, de borst, de buik, de rug, rondom de tepels en aan de binnen en achterzijde van de bovenbenen ervaren. Vrouwen maken namelijk net als mannen testosteron (mannelijk hormoon) aan. Dit hormoon wordt behalve in de eierstokken, ook aangemaakt in de bijnier en komt vervolgens in de bloedbaan terecht. Is het percentage aan testosteron in het bloed te hoog, dan kan er bij vrouwen overbeharing, acne en/-of menstruatiestoornissen ontstaan. Wanneer vrouwen overbeharing hebben op plekken waar normaal gesproken alleen mannen dat hebben, wordt er gesproken over hirsutisme.

een lichte vorm van hirsutisme is normaal

Dat we er alles aan doen om zo glad mogelijk voor de dag te komen, blijkt uit onderzoek van Jezebel. Het vrouwenplatform stelt dat we gemiddeld 12 euro per maand uitgeven aan onze ontharing sessies. Dat is 145 euro per jaar. Toch heeft 5% tot 10% van de vrouwen in vruchtbare leeftijd last van deze aandoening. Voor vrouwen die de overgang achter de rug hebben, is een lichte vorm van hirsutisme zelfs normaal. Het overgrote deel ervaart een lichte toename van gezichtsbeharing door afname van oestrogeen. Deze afname van oestrogeen zorgt voor een wijziging in de verhouding oestrogeen en testosteron, testosteron krijgt in deze levensfase verhoudingsgewijs meer te zeggen.

PCOS

Hirsutisme kan ook wijzen op het polycysteus ovarium syndroom, afgekort als PCOS. In het geval van PCOS heeft een verhoogd testosterongehalte invloed op de eicelgroei, er zijn meerdere cysten in de eierstokken te zien. Wanneer er sprake is van overbeharing en een onregelmatige cyclus kan het ook zo zijn dat het moeilijker is om spontaan zwanger te raken. Er wordt vaak geschreven dat PCOS - in de meeste gevallen - voorkomt bij vrouwen met obesitas of suikerziekte. Dit is niet altijd het geval, ook slanke vrouwen kunnen PCOS hebben of krijgen. Wanneer er enkel overbeharing plaatsvindt op de armen en benen is er geen sprake van hirsutisme maar van hypertrichose. Deze vorm van overbeharing komt zowel voor bij mannen als bij vrouwen en is meestal erfelijk bepaald. Maar de oorzaak kan hem ook zitten in geneesmiddelen als ciclosporine, fenytoïne en minoxidil en -in mindere mate - (lokale) corticosteroïden. Na stoppen van het geneesmiddel verdwijnt de hypertrichose na enkele maanden. Hypertrichose wordt niet veroorzaakt door een overmaat aan androgenen (mannelijke hormonen), maar kan er wel door worden verergerd.

anticonceptie en overbeharing

Ook anticonceptie kan voor overbeharing zorgen. Neem bijvoorbeeld de hormoonspiraal die het synthetische hormoon levonorgestrel plaatselijk in de baarmoeder afgeeft. De concentratie levonorgestrel is hoog in androgeen wat door sommige vrouwen gemakkelijk worden omgezet in testosteron. Androgeen is een ‘basis’ hormoon wat zowel omgezet kan worden naar oestrogeen als naar testosteron. Het mannelijk hormoon testosteron stimuleert de haargroei en kan dus voor overbeharing zorgen. Zo kan er haargroei optreden bij het navelstreepje en de (achterkant van de) benen. Deze vrouwen zijn vaak ook gevoeliger voor het hormoon insuline. Insuline zorgt ook ook weer voor een verhoogde omzetting naar testosteron.

hoe kom je van dat ongewenste haar af?

Overbeharing verdwijnt niet vanzelf. Wel kan het zijn dat je tijdens de zwangerschap – je bent dan onder invloed van een grotere hoeveelheid vrouwelijk hormoon progesteron - minder last hebt van overbeharing.

Vind je de overbeharing storend? Dan is scheren, waxen, epileren of chemisch ontharen - door middel van ontharingscrème - de makkelijkste manier om van je overtollig haar af te komen. Het nadeel hieraan is dat het haar binnen enkele dagen/weken terug groeit.

laseren kan duur uitpakken

Wil je het het overtollige (donkere) haar voorgoed weghalen, dan kan je het laten weg laseren door middel van IPL of elektrolyse. Het nadeel hiervan is dat laseren alleen werkt op haren met pigment, het tijdrovend is en het bovendien heel duur kan uitpakken.

Ook kan je het overtollige haar in de perken houden door een systematische behandeling met medicatie. Overleg met je huisarts of dit een optie voor je is. De anticonceptiepil Diane-35 of Minerva bevatten namelijk het hormoon cyproteronacetaat, een hormoon dat lijkt op het vrouwelijk hormoon progesteron. Het toedienen van vrouwelijk hormoon zal niet alleen de progesteronspiegel doen stijgen, het werkt ook anti-androgeen. Oftewel anti-mannelijk hormoon en dus ook anti-stimulerend wat betreft ongewenst haar.

Een andere oplossing kan een hormoonbehandeling zijn door middel van hetzelfde hormoon cyproternoacetaat. Door middel van deze behandeling worden de bestaande ongewenste haren binnen een halfjaar tot jaar minder en/-of dunner.

Denk je dat jouw overmatige haargroei iets te maken heeft met hormonale stoornissen zoals acne of onregelmatige menstruatie, dan is het verstandig om aan te kloppen bij een (hormoon)arts om verder onderzoek uit te laten voeren.