Tips om zwanger te worden

Cycle expert en verloskundige Judith de Jong: “Zie een zwangerschap als een marathon. Als je die over drie maanden gaat lopen, doe je er ook alles aan om je lijf daar zo goed mogelijk op voor te bereiden.” In dit artikel zetten we voor je op een rij hoe je dat kunt doen

1. Jullie leefstijl

Het is nogal een open deur, maar om de kans op zwangerschap te vergroten is het belangrijk om een gezonde leefstijl aan te houden. Drank, drugs en sigaretten horen daar niet bij. Roken en drugs zorgt voor een slechte doorbloeding en die wil je nou precies optimaal hebben als je zwanger probeert te worden. Een goede doorbloeding kan de innesteling immers bevorderen. Een lekker glas wijn is niet het einde van de wereld, maar hou je alcoholgebruik het liefst beperkt.

Eet gezond

Yep, daar gaan we weer! Gezond en gevarieerd eten is ontzettend belangrijk, want voedingsstoffen hebben grote invloed op de vruchtbaarheid. Een goed voedingspatroon verkleint de kans op een disbalans in je hormonen.

Daarnaast blijkt uit onderzoek dat het veel eten van ultrabewerkt voedsel tijdens en voor de zwangerschap een negatief effect heeft op het ongeboren kind. Het effect is vergelijkbaar met roken voor en tijdens de zwangerschap. Ultrabewerkt voedsel is bijvoorbeeld zoete en zoute snacks, sauzen, frisdranken maar ook 'verse' kant-en-klaarmaaltijden en fastfood.

Gewicht

Ook je gewicht heeft invloed op je vruchtbaarheid. Bij een BMI tussen de 20 en 25 vergroot je de kans op een succesvolle zwangerschap omdat je hormonen dan beter in balans zijn. Afvallen kun je het beste vóór een eventuele (poging tot) zwangerschap doen, want diëten als er een baby in je groeit is geen aanrader. Tot slot: probeer stress zoveel mogelijk te vermijden. Als je lekker in je vel zit, ben je nu eenmaal vruchtbaarder. Zwanger proberen te worden kan, juist als het niet lukt, behoorlijk stressvol zijn. Wees daarom extra lief voor jezelf en gun jezelf genoeg tijd voor ontspanning.

Sport (maar beweeg met mate)

Voldoende beweging zorgt voor een goede doorbloeding, wat de innesteling kan bevorderen. Lekker sporten is dus zeker aan te raden, maar wie zwanger wil worden, hoeft daarin niet te overdrijven. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen met een normaal gewicht, die minstens 5 uur per week intensief trainen er langer over doen om zwanger te worden. Vrouwen die op een matig intensief bewegen, zoals wandelen of fietsen, hebben daarentegen meer kans om zwanger te worden. Het algemeen geldend advies (ook buiten de zwangerschap) is minimaal 5 dagen per week 30 minuten matig intensief bewegen: je hebt een voelbaar hogere hartslag, je ademhaling gaat sneller, maar je kunt nog wel praten.

Slaap voldoende (in een donkere kamer)

Slaap is de basis voor een goede gezondheid, dus ook voor een gebalanceerde hormoonhuishouding. Hoeveel slaap je nodig hebt, verschilt per persoon. De meeste mensen slapen tussen de zes en acht uur per nacht. Koop goede gordijnen zodat je slaapkamer lekker donker is. Uit studies blijkt namelijk dat licht en dan met name kunstlicht (ja, die lantaarnpaal voor je slaapkamer raam) de kans op een zwangerschap doet afnemen. De nachtelijke blootstelling aan licht zou de productie van het slaaphormoon melatonine onderdrukken, dat een belangrijke rol speelt bij het beschermen van de eicellen tegen vrije radicalen, vooral tijdens de ovulatie. Wie graag zwanger wil worden, zou minstens acht uur in een donkere ruimte moeten blijven. Beter ook je telefoon even uit laten ’s nachts als je wakker bent….

2. Breng je hormonen in balans

Je lichaam wordt bij een gezonde hormoonbalans als het ware voorbereid op het innestelen van de bevruchte eicel. Als je hormoonbalans goed is, heb je dus meer kans op een zwangerschap. Een ongezond voedingspatroon, stress of tekorten, jezelf (te lang) blootstellen aan schadelijke (omgevings)stoffen kunnen jouw hormoonbalans verstoren. Dat kan er onder andere voor zorgen dat het baarmoederslijmvlies te dun is voor een eicel om goed te kunnen innestelen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat acupunctuur positieve effecten heeft op overgangsklachten. Ook deze worden veroorzaakt door hormoonschommelingen. Hard bewijs is er niet, maar vermoedelijk hebben vrouwen die zwanger willen worden ook baat bij acupunctuur. Bij deze traditionele Chinese geneeswijze worden dunne naalden op bepaalde punten in het lichaam worden geplaatst die de aanmaak van neurotransmitters in het lichaam van de vrouw te bevorderen. Deze neurotransmitters stimuleren op hun beurt weer de productie van een bepaald hormoon dat de menstruatiecyclus op een goede manier beïnvloedt. Daarnaast heft acupunctuur blokkades op in energiebanen in je lichaam die door stress zijn ontstaan. De  doorbloeding van je weefsel wordt beter, wat een positief effect heeft. Klinkt het voor jou als hocus spokus? Dat is het niet. In China is acupunctuur al eeuwen gebruikt om de vruchtbaarheid van vrouwen te verhogen en ook bij verminderde vruchtbaarheid van mannen worden successen geboekt. Voelt het voor jou niet goed, doe het dan vooral niet!

2. Supplementen en zwanger worden

Ook als je gezond en gevarieerd eet, komen veel vrouwen nog vitaminen en mineralen (micronutriënten) te kort. Een diëtist kan je helpen hier meer inzicht in te krijgen.

Alle vitamines zijn belangrijk als je zwanger wilt worden, maar een vitamine B complex waarin foliumzuur ofwel folaat (het actieve bestanddeel van foliumzuur wat beter door je lichaam wordt opgenomen) in zit en vitamine D zijn het alle allerbelangrijkst. Foliumzuur is belangrijk voor de aanmaak van rode bloedcellen in je beenmerg en vermindert het risico op een open ruggetje, hazenlip (schizis), open gehemelte en hartafwijkingen bij je toekomstige baby'tje. Vitamine D draagt bij aaneen optimale hormoonbalans. Naast voldoende vitamines is het belangrijk dat je genoeg eiwitten, glycine, chroom, magnesium, zink, choline en omega-3-vetzuren binnenkrijgt. Let er op dat je kwalitatieve supplementen neemt die vrij zijn van onnodige (vul)stoffen.

Niet alleen om (sneller) zwanger te worden maar sowieso is het belangrijk om je vitaminewaarden op niveau te hebben en te houden. Ook tijdens de zwangerschap maakt dit mogelijk verschil. Een tekort aan micronutriënten kan er voor zorgen dat je het eerste trimester (nog) meer last hebt van misselijkheid en vermoeidheid. Liever niet als het even kan toch!? Maar laat je vooral begeleiden door een deskundige op dit gebied. Zelf gaan experimenteren is niet slim.

3. De baarmoeder

Je ziet het niet, maar hoe jouw lijf er van binnen uit ziet, kan grote invloed hebben op je  vruchtbaarheid. Als je zwanger wilt worden, kan het daarom fijn zijn om een echoscopie te laten doen. Zo kun je zien hoe het is gesteld met je baarmoeder, het baarmoederslijmvlies en de eierstokken (inclusief eicel = follikel voorraad). Er wordt gecheckt of er sprake is van poliepen (slijmvliesverdikking) of myomen (vleesbomen). Ook is te zien hoeveel eicellen er aanwezig zijn - als er bijvoorbeeld een heleboel kleine eiblaasjes zijn, kan dit wijzen op PCOS. Ook kunnen er te weinig eitjes zichtbaar zijn. In beide gevallen kan aanvullend bloedonderzoek een indicatie geven over je vruchtbaarheid.

Daarnaast is er tijdens een echoscopie te zien of er sprake is van een zogenaamde Uterus Bicornis - een aangeboren afwijking waarbij de baarmoeder een andere vorm heeft dan gewoonlijk. De vorm en grootte van je baarmoeder kan een invloed hebben op je vruchtbaarheid of de slagingskans van een zwangerschap en het voldragen daarvan. In Nederland is de ingreep controversieel, maar in België worden regelmatig lichte operaties verricht bij vrouwen die veel vroege miskramen hebben of al jaren in fertiliteitstrajecten zitten om de vorm van de baarmoeder van binnen iets aan te passen. Hierbij wordt bijvoorbeeld de uiteindes van de eileiders waar zij de baarmoeder inkomen in vorm aangepast waardoor het makkelijker is voor een bevruchte eicel om goed te nestelen en verder te groeien als het zich in de baarmoeder nestelt. Judith heeft vrouwen die jarenlang zonder succes zwanger probeerden te worden, of vrouwen met veel miskramen al vaak na zo'n ingreep binnen een paar maanden zwanger zien raken en blijven.

4. Investeer in jezelf

Probeer aandacht te houden voor jezelf. Zorg voor ontspanning en probeer stress de baas te blijven. Voor de een is dat een warm bad maar voor de ander is dat meer grenzen aangeven. Wat we vooral willen zeggen is dat je jezelf niet uit het oog verliest! 

5. Investeer in je relatie

Heb jij een relatie? Dan geldt dit ook voor je relatie. Plan voldoende tijd met elkaar om leuke dingen te doen. Investeer in je relatie. Dat zorgt er voor dat het gezellig blijft en dat het geen ‘moeten’ wordt. Tegenwoordig lijkt alles maakbaar te zijn maar dat is met zwanger worden nu eenmaal niet het geval. Zorg voor spontaniteit en dat niet alles draait om zwanger worden. En dat is makkelijker gezegd dan gedaan.

6. Wanneer heb je seks: Doin' it right!

Laten we het over seks hebben, want dat is - duh – een belangrijk onderdeel van zwanger worden. Elke dag vrijen is niet nodig (maar mag natuurlijk wel), maar doe het in ieder geval regelmatig. Het is niet nodig om je te concentreren op de dagen rond de ovulatie. Uit onderzoek blijkt zelfs dat mensen die regelmatig seks hebben een grotere kans op een zwangerschap hebben dan mensen die alleen seks hebben rondom de ovulatie. Missionarishouding, doggy style en lepeltje-lepeltje zouden de beste standjes zijn om zwanger te worden, omdat de penis dan het dichtst bij de baarmoedermond komt. Of dit de echte baby-making positions zijn? Dat weten we niet maar wij vinden het een typisch gevalletje van ‘baat-het-niet-dan-schaadt-het-niet.

Zorg dat je goed opgewonden bent, want als je vochtig wordt, komt zijn sperma sneller en makkelijker in jouw baarmoeder terecht. Sowieso liever geen glijmiddel gebruiken maar in dit geval al helemaal niet. De meeste glijmiddelen die je bij de apotheek en drogist kunt kopen, bevatten bestanddelen die schadelijk zijn voor de zaadcellen of maken de beweeglijkheid minder en dat wil je nu juist niet! Maar als het echt niet lukt zonder glijmiddel kies dan een neutrale versie op waterbasis.

Als het jullie lukt, is het ideaal om tegelijk of kort na elkaar klaar te komen. De samentrekkingen van de baarmoeder tijdens een orgasme zouden kunnen helpen de zaadcellen de goede kant uit op te krijgen. En hoe meer zaadcellen op de plek van bestemming, hoe meer kans op les babies, non? Benen omhoog houden hoeft niet, al wordt dat vaak beweerd.

Het allerbelangrijkste? Maak er geen 'klus' van maar hou het leuk en gezellig.

7. Wacht even na het stoppen met de anticonceptiepil

Mensen die zwanger willen worden, maar de anticonceptiepil slikten, kunnen beter even wachten. Uit onderzoek (RadboudMC, 2023) blijkt dat het beter is om drie maanden te wachten voordat je zwanger probeert te raken. Mensen die snel na het stoppen met de pil zwanger raakten bleken een grotere kans te hebben op complicaties zoals zwangerschapsvergiftiging. Het gaat maar om kleine aantallen maar toch. Better safe than sorry.

8. Skip de ovulatietest

Een ovulatietest kan voor sommige mensen heel fijn werken en daar is niets mis mee! Er zitten alleen ook nadelen aan. Tegenwoordig willen we alles testen want 'meten is weten'. Heel begrijpelijk maar daardoor loop je ook het risico dat de spontaniteit verdwijnt uit je relatie. Seks wordt een 'moetje' tijdens de vruchtbare dagen en wat blijft er dan nog over wanneer je niet in deze periode zit? Het kan veel stress geven wat je relatie zeker niet ten goede komt. Hou hier dus rekening mee en zorg dat het ook nog ontspannen blijft.

8. Wat kan de man (nog meer) doen?

Ook de man kan een handje meehelpen om de vruchtbaarheid te bevorderen, voornamelijk door te zorgen dat zijn sperma van topkwaliteit is. Tussen de aanmaak van zaadcellen en het tijdstip dat ze bij de zaadlozing naar buiten komen zit twee tot drie maanden. In die periode kan je dus veel doen om de spermakwaliteit een boost te geven. Laten we beginnen met de open deur: rook en drink zo min mogelijk en eet gezond.

Sla flink wat granaatappels in, want het regelmatig drinken van granaatappelsap zorgt mogelijk voor een betere kwaliteit sperma en meer beweeglijkheid van de zaadcellen. Dat blijkt uit resultaten van een Turkse studie, uitgevoerd met ratten. Het is voor een man daarnaast ook zinnig om supplementen te slikken, zoals zink, selenium en een vitamine B complex. Zink en vitamine B hebben invloed op de hoeveelheid zaad en selenium op de beweeglijkheid en bescherming van de cellen. Zo vergroot je de kans dat een zaadje beter naar het eitje zwemt én zich goed kan innestelen.

Ook goed om te weten: hoe vaker iemand klaarkomt, hoe minder zaadcellen er per 'lading' vrijkomen. Optimaal is het als hij drie tot vijf keer per week ejaculeert. Zaadcellen houden daarnaast niet van teveel warmte: draag dus niet te strakke onderbroeken, skip bikram yoga en de hete baden even. Ook te lang zitten, een laptop op schoot en stoelverwarming in de auto is even een no no.

Gezond zwanger worden: Het pre-conceptie consult

Helemaal van nu is een zogenaamd kinderwens consult. Op sommige plekken kun je terecht voor deze pre-conceptie, oftewel een kinderwens, consult. Hier kan je je kinderwens bespreken met, meestal een verloskundige. In dit gesprek wordt doorgaans je gezondheid besproken, evenals die van je partner en familie. Er wordt gekeken naar je menstruatiecyclus en je krijgt persoonlijk advies op het gebied van voeding, medicijngebruik en alles wat je kunt doen om de vruchtbaarheid te bevorderden. Komt de verloskundige opvallende dingen tegen, dan zal hij/zij jou/jullie doorverwijzen naar een gynaecoloog of andere expert. Goed om te weten dat deze kinderwens consulten in de regel niet worden vergoed door je verzekeraar!

Wanneer naar de huisarts als je zwanger wilt worden?

Als het na een jaar nog niet is gelukt om zwanger te worden, is het verstandig om naar de huisarts te gaan om uit te zoeken waar dat door kan komen. In sommige gevallen is er helaas geen aanwijsbare reden waarom het niet lukt. Maar tot die tijd, toi toi toi en vooral: Enjoy!