Natuurlijke anticonceptie: Apparaatjes of apps om niet zwanger te worden

Het is Wereld Anticonceptiedag en juist vandaag is het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) een campagne gestart om jonge mensen te waarschuwen voor onjuiste informatie over anticonceptie op sociale media. En dat is niet voor niks! Ook wij op de redactie van Cycle zien veel informatie langs komen op social media die niet altijd klopt of waarbij informatie mist! Tijd voor een uitleg.

Wat is een 'anticonceptie app'?

Een anticonceptie app zoals bijvoorbeeld Natural Cycles is een app op je telefoon plus een thermometer. Je meet elke ochtend, voor het opstaan, je temperatuur. Deze voer je in, evenals de dagen dat je ongesteld bent. Vervolgens berekent de app of je die dag vruchtbaar bent (zichtbaar met een rood bolletje) of niet (zichtbaar met een groen bolletje). Op een rode dag moet je een condoom of andere bescherming gebruiken als je seks hebt en niet zwanger wilt raken. Geadviseerd wordt om een thermometer met twee cijfers achter de komma aan te schaffen, want hoe nauwkeuriger je meet, hoe makkelijker het voor de app is te bepalen hoe jouw natuurlijke cyclus er uit ziet. Lig je met een kater in bed of heb je een griepje? Dan kan je aangeven dat je temperatuur afwijkend is. Ook PMS klachten kun je toevoegen. Hoe meer informatie de app krijgt, hoe beter Natural Cycles jouw cyclus kan bepalen en hoe meer groene dagen je na verloop van tijd dus zal hebben.

Hoe werkt het

De apps zijn in de meeste gevallen gekoppeld aan software die - op basis van gegevens over jouw lichaamstemperatuur - via een ingewikkeld algoritme kan voorspellen wat de vruchtbare dagen in je cyclus zijn. Als je ovuleert is je lichaamstemperatuur 0,2 C hoger dan normaal. Deze stijging zie je eigenlijk pas te laat, namelijk nadat je je eisprong hebt gehad en niet meer vruchtbaar bent. Daarom moet je minimaal 3 maanden lang minstens 5 dagen per week gegevens invoeren in de app voordat je hem gaat gebruiken als voorbehoedsmiddel, zodat de app - en jij - genoeg inzicht hebben in je cyclus en je ovulatie.

Soorten

Natural Cycles is niet de enige anticonceptie-app, ook de Lady-Comp en Daysy claimen dat ze op basis van je lichaamstemperatuur je natuurlijke cyclus en je vruchtbaarheid kunnen bepalen. Natural Cycles is wel de enige gecertificeerde methode om niet zwanger te worden, wat betekent dat-ie dus ook daadwerkelijk anticonceptiemiddel mag worden genoemd.

Hoe betrouwbaar is een dergelijke anticonceptie app?

Over de betrouwbaarheid van deze anticonceptiemethode is veel discussie. De fabrikant claimt dat de app voor 93% beschermt tegen zwangerschap. Daar zetten deskundigen grote vraagtekens bij. Zij zeggen dat de methode (een algoritme gebruiken om je vruchtbare dagen te bepalen) in de praktijk hoge risico’s met zich meebrengt. Er wordt namelijk uitgegaan van een gemiddelde cyclus, terwijl die volgens wetenschappers niet bestaat. Een exacte voorspelling geven kan dus niet en daarom is de app volgens hen niet geschikt als anticonceptiemethode. In Zweden zijn meerdere artsen die de noodklok luiden over Natural Cycles, omdat het hen opviel dat er een groot aantal vrouwen op de abortus afdeling van een ziekenhuis terechtkwam die vertelden Natural Cycles te gebruiken als anticonceptiemethode. Ook in Nederland zien de abortusklinieken dat het aantal (jonge) vrouwen dat zich meldt met een ongeplande zwangerschap alleen maar toenemen. Reden? Steeds meer jonge vrouwen vermijden (hormonale) anticonceptie en zijn overgestapt op op deze natuurlijke methode. Zelfs het Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) onderneemt actie en lanceert een campagne om jonge mensen te waarschuwen voor misinformatie.

Onze conclusie voor nu: gebruik deze methode liever niet als zwanger worden een absolute no go is in jouw leven en je zeker geen abortus wilt ondergaan. De kans op een zwangerschap met het gebruik van een dergelijke natuurlijke methode kan oplopen tot wel 20%. Wil je geen hormonen gebruiken maar wel een andere vorm van anticonceptie? We got you! Ga dan voor een condoom of koperspiraal!

Voordelen van een anticonceptie app

Steeds meer vrouwen voelen zich onprettig bij de bijwerkingen en gezondheidsrisico’s van voorbehoedsmiddelen die hormonen bevatten. Ook het kunstmatig regelen van de cyclus staat veel vrouwen tegen. Een natuurlijke methode met een app is een vorm van anticonceptie zonder hormonen en volgt je natuurlijke cyclus, dus er komt niks in je lijf behalve een thermometer. Enthousiaste gebruiksters geven aan dat ze veel beter begrijpen hoe hun eigen lichaam werkt en dat is natuurlijk heel positief! Er zijn dan ook geen bijwerkingen.

Contra indicaties

De natuurlijke methode werkt in sommige situaties minder goed:

• Bij een onregelmatige menstruatiecyclus (korter dan 21 of langer dan 35 dagen) werkt de app niet optimaal en geeft een verhoogd aantal vruchtbare dagen aan.

• Als je een medische aandoening hebt en zwangerschap een aanzienlijk risico is voor jou of je kindje, kun je deze vorm van anticonceptie beter niet gebruiken.

• Wanneer je hormonale anticonceptie gebruikt of een hormonale behandeling ondergaat die de ovulatie remt, werkt een app niet goed.

• Het wordt afgeraden de app te gebruiken als je borstvoeding geeft, omdat je - als je uitsluitend borstvoeding geeft - de eerste 4 tot 6 maanden na de bevalling meestal niet ovuleert.

• Als je een medische aandoening hebt die tot een onregelmatige cyclus leidt, zoals polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) of schildklier-gerelateerde aandoeningen, werkt dit systeem niet goed.

• Als je overgangsklachten hebt, wordt de natuurlijke methode afgeraden.

Mentaal

Voor vrouwen die last hebben van hormonale voorbehoedsmiddelen kan een natuurlijke methode een alternatief zijn, zonder bijwerkingen als stemmingswisselingen en minder zin in seks. Maar weet dat je ook de mentale bijwerkingen van hormonale anticonceptie kan bespreken met je (huis)arts en samen op zoek kan gaan naar een alternatief als je toch een voorbehoedsmiddel wilt gebruiken.

En dan nog even dit

Voor mensen die geen anticonceptie meer willen gebruiken, maar ook absoluut niet zwanger willen raken, zijn er buiten Natural Cycles meerdere opties, zoals de Billing methode, periodieke onthouding en de standaard dagen methode. Wel moeten we erbij zeggen dat die methoden niet allemaal even betrouwbaar zijn omdat ze vaak niet precies genoeg worden uitgevoerd!

Wil je weten hoe hoog de door jou gekozen vorm van anticonceptie scoort op betrouwbaarheid? Dan kun je kijken op de Pearl index. Deze index geeft het aantal zwangerschappen aan dat ontstaat bij honderd vrouwen die gedurende een jaar lang deze methode gebruiken. Gemakshalve kun je dat cijfer meteen lezen als een percentage.

Tot slot! Wij vinden het goed dat mensen steeds meer onderzoek doen naar de verschillende anticonceptiemethodes en zich goed laten informeren over de mogelijke bijwerkingen (mentaal en/of lichamelijk). Het is ook duidelijk dat er veel meer onderzoek gedaan moet worden naar de effecten en risico's van hormonale anticonceptie Wij zijn blij dat de mogelijkheid voor het ondergaan van een abortus in Nederland bestaat en wij (meestal) zelf deze keuze mogen maken.

Hoe je met je vruchtbaarheid omgaat en de risico's die je daarbij wilt nemen, is een keuze die iedereen voor zichzelf mag maken. Het is een persoonlijke afweging maar let wel: Laat je altijd goed informeren door een deskundige en wat ons betreft, betrek jouw (mannelijke) bedpartner in de discussie. Het is ook zijn verantwoordelijkheid!