De menstruatiecyclus en de fases van de cyclus uitgelegd

Een menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen. Zoals je waarschijnlijk zelf wel eens merkt, kunnen alle hormoonschommelingen die daarbij horen je lichaam behoorlijk op zijn kop zetten. Wist je dat je cyclus bestaat uit vier fasen die overeenkomen met de seizoenen?

In elke fase van je cyclus voeren andere hormonen de boventoon, waardoor jij je steeds anders voelt. Als je de natuurlijke schommelingen in jouw lichaam ontdekt en begrijpt, kun je gaan leven volgens de seizoenen van je cyclus en de vaardigheden die bij elke periode horen ten volle benutten.

Je menstruatie (3 tot 7 dagen), oftewel de winterfase.

Wat gebeurt er tijdens deze fase? 

De winter begint op eerste dag van je cyclus en dat is ook de eerste dag van je menstruatie. Je oestrogeenniveau is laag en de productie van progesteron stopt, zodat je baarmoederslijmvlies wordt afgebroken. Je bent chagrijniger en emotioneler dan normaal en hebt misschien last van negatieve gedachten. Je energiepeil is laag, je voelt je wat slap en je lichaam is gevoelig. De bekende menstruatieklachten kunnen opspelen: rugpijn, een opgeblazen gevoel en kramp.

Zo voel je je tijdens de menstruatiefase

De winter is een goed moment om rust te nemen en naar binnen te keren. Neem de tijd voor dingen, jaag jezelf niet op en probeer op te laden voor de lente, waarin je je energieker en vitaler voelt. Door de lage oestrogeen- en progesteronwaarden in je lijf kun je trek krijgen in zoetigheid, maar over het algemeen knap je daar juist niet van op. Beter is om ijzerrijke voeding te eten en genoeg water te drinken. Als je de sugarcraving niet kunt weerstaan, eet dan het liefst pure chocola. De magnesium in cacao vermindert kramp en bovendien stimuleert het de aanmaak van serotonine in de hersenen. Precies: dat stofje waar je vrolijk van wordt.

Tips voor tijdens deze fase:

• Neem voldoende rust

• Plan geen stressvolle dingen

• Sport rustig vanwege grotere kans op blessures

• Eet ijzerrijk en drink veel water

De folliculaire fase (3 tot 7 dagen), oftewel de lente fase.

Wat gebeurt er tijdens deze fase?

De donkere winter is voorbij! Na je menstruatie kom je in de zogenaamde folliculaire fase. De hypofyse stuurt follikel stimulerend hormoon (FSH) naar de eierstokken, die daarop nieuwe eitjes (follikels) laten rijpen. De hoeveelheid oestrogeen in je lijf neemt flink toe. Daardoor ga je je energieker en creatiever voelen.

Zo voel je je tijdens de folliculaire fase.

Je kunt je beter concentreren en je voelt je scherp, zelfverzekerd, helder en stabiel. De ideale periode om met een nieuw project te beginnen en sociaal te doen. Aan het einde van de week, schiet je testosterongehalte omhoog. Omdat je je daardoor heel lekker voelt in je lijf, is dit een goed moment voor uitbundige seks. Eet in deze fase verse en lichte voeding, voor nóg meer energie.

Tips voor tijdens de folliculaire fase:

• Je voelt je energieker

• Creatieve fase

• De perfecte tijd voor een date

• Lichte voeding

De ovulatie fase (3 tot 4 dagen), oftewel de zomer fase.

Wat gebeurt er tijdens deze fase?

De zomer van jouw cyclus is de ovulatie fase, waarin je vruchtbaar bent. De hoeveelheid FSH in je lichaam stijgt nog verder, waardoor je eierstokken een eicel loslaten om eventueel bevrucht te worden. Je oestrogeenniveau komt tot een hoogtepunt en helpt het baarmoederslijmvlies te verdikken, zodat een bevrucht eitje zich kan innestelen. De meeste mensen bruisen in de zomerfase van energie en vitaliteit.

Zo voel je je tijdens de ovulatiefase.

Jouw charisma gaat door het dak en je hebt zin om tijd te besteden aan je uiterlijk. Je zelfvertrouwen piekt, net als je eigenwaarde en je libido. Zelfs je communicatievaardigheden gaat omhoog, een prima tijd voor een eerste date dus. Het is overigens ook het moment waarop de kans op zwangerschap het grootst is, dus zorg voor bescherming als je seks hebt (maar dat moet je natuurlijk altijd doen). Wat betreft voeding doe je er goed aan om in deze fase wat minder koolhydraten te eten en meer vezels. Verder kun je in deze fase lekker pittig sporten, want jij kunt de hele wereld aan!

Tips voor tijdens de ovulatiefase:

• Vol van energie

• Stralende huid

• Eet vezelrijke voeding

• Intensiever sporten

De luteale fase (10 tot 14 dagen), oftewel de herfst fase.

Wat gebeurt er tijdens deze fase?

In de herfst van je cyclus (oftewel de luteale fase) checkt je lichaam of er een eicel is bevrucht. Het hormoon progesteron is volop actief maar neemt weer af als je lichaam een seintje krijgt dat er geen zwangerschap is. Jammer genoeg duurt de herfst van je cyclus in verhouding erg lang. Het is de periode dat je energie weer afneemt en dat veel vrouwen aangeven last te hebben van PMS klachten. In de eerste periode is deze fase vaak nog wel prettig, omdat je je rustig en kalm voelt, en heerlijk slaapt. Maar hoe minder progesteron er in je lijf zit, hoe meer herfstig je je gaat voelen. Je concentratieniveau neemt af. Je kunt last krijgen van hoofdpijn, gevoelige borsten, stemmingswisselingen, sugar cravings, misselijkheid en huidproblemen.

Zo voel je je tijdens de luteale fase.

De week voordat je weer gaat vloeien is de periode die het minst geaccepteerd is in onze moderne samenleving en dat kan best moeilijk zijn. Je gevoelens laten zich moeilijk voorspellen in de herfst van je cyclus, het ene moment wil je knuffelen en het volgende moment dient een huilbui zich aan. Voor jou is dit een goede periode om extra lief voor jezelf te zijn en eens te kijken hoe het gesteld is met jouw persoonlijke groei. Je lichaam heeft behoefte aan vitamine B, magnesium en calcium. Laat intensief sporten maar even zitten, kies liever voor een rustige yoga les of een lekkere wandeling.

Tips voor tijdens de luteale fase:

• Daling in energie

• Extra aandacht voor je huid

• Voeding met vitamine B, magnesium en calcium

• Sport minder intensief, bijvoorbeeld yoga

De strategie van je cyclus

Een vrouw is gemiddeld 6,25 jaar ongesteld tijdens haar leven. Wie heeft er bedacht dat we die menstruaties moeten controleren -soms zelfs negeren- met een spiraal of de pil? In plaats daarvan gaan er steeds meer stemmen op om te leven volgens de vier verschillende seizoenen van jouw maandelijkse cyclus. Dat is echt niet alleen een idee dat leeft in de alternatieve hoek: het vrouwenelftal van de Engelse voetbalclub Chelsea krijgt al jaren bijvoorbeeld een speciaal op hun cyclus gericht trainings- en voedingsregime. En inmiddels zijn ook Nederlandse voetbalclubs hier meer mee bezig. Feyenoord spreekt met met spelers om te kijken wat ze tijdens de menstruatie nodig hebben. Bij Excelsior wordt er rekening mee gehouden in het trainingsschema.

Dat topsport en menstruatie wel kunnen samengaan lees je in het interview met oud-hockey-international Ellen Hoog (36).

Wil je meer weten over leven naar je cyclus? Dan is het boek De Cyclus Strategie van Maisie Hill de tip van Cycle!

meer weten over jouw lichaam en gezondheid? blijf op de hoogte en word lid van onze community.