Eline heeft dysthymie (een chronische depressie): 'Ik was altijd in gevecht met het leven'
Eline herinnert zich het moment nog precies. "Ik fietste na mijn werk terug naar huis met muziek in mijn oren en de zon op mijn hoofd en ineens dacht ik: wat is het leven toch eigenlijk leuk." Voor sommige mensen zal dit klinken als een onbenullig geluksmomentje; voor Eline was het een mijlpaal. Het was de eerste keer sinds jaren dat ze zich weer simpelweg blij voelde. Op haar 23ste kreeg Eline een burn-out. Net als veel begin-twintigers had ze in die tijd een druk leven. "Ik werkte hard, had een actief sociaal leven en ging in het weekend feesten. Dat ging allemaal prima, totdat ineens het kaarsje uitging." Ineens zat ze thuis op de bank: moe, angstig en met een brein dat niet meer leek te functioneren, maar met hulp van een psycholoog en psychiater knapt ze langzaam weer op. Na anderhalf jaar krijgt ze een nieuwe, leuke baan in de reisbranche en gaat ze weer aan de slag. Eline: "Ik was hersteld van mijn burn-out, had een leuke baan en lieve vrienden, maar toch voelde ik me nog steeds niet goed. Ken je dat unheimische gevoel dat je kan hebben als je 's avonds in je eentje door een donkere steeg loopt? Dat voelde ik eigenlijk voortdurend, ook als er niets aan de hand was. Ik was nooit heel blij en had nooit ergens heel veel zin in. Wel was ik vaak somber of neerslachtig, zonder aanwijsbare reden."
Het ligt (niet) aan mij
Pas jaren later zou Eline achter de oorzaak van haar klachten komen: dysthymie. Deze langdurige vorm van depressie (langer dan twee jaar) is voor zowel buitenstaanders als degene die eraan lijdt moeilijk te herkennen, omdat de klachten vaak minder intens zijn dan bij andere vormen van depressie. Dat maakt het overigens niet minder zwaar. Bij dysthymie is de depressieve stemming namelijk voortdurend aanwezig. De ene periode wat meer, de andere wat minder, maar altijd is er een sluimerende neerslachtigheid. Sommige mensen die hiermee te maken hebben, kunnen zich niet herinneren zich ooit anders te hebben gevoeld. Vaak wordt gedacht dat de somberte er 'gewoon bij hoort'.
Ook Eline ging in die periode gewoon naar haar werk, bezocht feestjes of ging op vakantie met vriendinnen, maar van binnen was het altijd onrustig. "Na een gezellige avond met vriendinnen kon ik thuiskomen en zonder aanleiding een heftige paniekaanval krijgen. Of ik was op vakantie voortdurend moe en huilerig, zonder dat ik zelf goed wist waarom. Dat was verwarrend. Voor mezelf en voor mijn omgeving. 'Maar wat ís er dan,' werd vaak gevraagd, maar ik had geen antwoord. Na een tijdje dacht men gewoon dat dat sombere gewoon bij mij hoorde. Ook zelf heb vaak gedacht dat het aan mij lag. Dat ik gewoon niet goed met het leven om kon gaan. Dat ik me aanstelde. Dat ik misschien gewoon een minder sterk persoon was dan anderen."
Alsof het licht aanging
Dat het niet aan haarzelf ligt, ontdekt ze zo'n zes jaar na haar burn-out wanneer een goede vriendin haar op het hart drukt toch nog eens met de huisarts te gaan praten.
Daar in de dokterspraktijk valt voor het eerst de term dysthymie. Als Eline die term thuis opzoekt, valt het kwartje. "Ik las verhalen van mensen waarin ik me herkende. Ineens snapte ik wat er met mij aan de hand was. Het zit zo: iedereen heeft een nullijn, een soort standaardgevoel dat je ervaart als er niets aan de hand is. Als je verdrietig bent, duik je onder die lijn en als je blij bent, stijg je erboven. Maar mijn nullijn ligt een stuk lager dan de gemiddelde nullijn. Dat betekent niet dat ik zo depressief ben dat ik mijn bed niet meer uit kan komen of het leven niet meer zie zitten, maar wel dat mijn standaardgevoel eigenlijk net niet goed is. Als ik blij ben, zit ik op de gemiddelde nullijn en als ik verdrietig bent, duik ik dieper dan anderen." De huisarts schrijft antidepressiva voor. Eline: "Ik werd nog gewaarschuwd dat het vaak even zoeken is welk medicijn en welke dosering het beste werkt, maar al na een week voelde ik me zoveel beter. Het was alsof het donkere wolkendek dat altijd boven me hing opentrok en de zon doorbrak. Voor het eerst in jaren voelde ik me licht en blij. Ik geloof dat ik zowat alle bijwerkingen uit de bijsluiter kon afvinken, van hoofdpijn en misselijkheid tot opvliegers en buikpijn, maar dat maakte me niets uit. Eindelijk voelde ik me goed."
Eindelijk mezelf
Ook nu, drie jaar later, gaat het goed met Eline, al is het niet altijd even makkelijk om open te zijn over de medicatie die ze gebruikt. "Het lijkt alsof iedereen een mening over antidepressiva heeft. Soms vragen mensen me zomaar wanneer ik denk te gaan afbouwen. Of ze vragen zich hardop af 'wie ik dan écht ben', alsof ze door de pillen die ik slik met een nepversie te maken hebben. Dat vind ik moeilijk: ik heb juist het gevoel alsof ik eindelijk mezelf ben. Boos word ik er niet meer om, maar het blijft soms lastig. Als ik tijdens een date vertel dat ik antidepressiva slik, schrikt dat veel mensen toch een beetje af. Toch wil ik er open over zijn. Zelf heb ik er zoveel aan gehad dat ik herkenbare verhalen van anderen heb gelezen. Ik hoop dat mijn verhaal ook voor anderen weer een houvast kan zijn. Dat ze het lezen en weten dat het niet normaal is om je altijd down te voelen, en dat het niet per se aan jou ligt. Als ik naar de vrouw kijk die ik was, zie ik iemand die met haar ziel onder de arm loopt. Ik was altijd in gevecht met het leven. Jarenlang heb ik zo doorgesukkeld, terwijl dat zo niet nodig was. Als er een iemand is die zich in mijn verhaal herkent en zich dat beseft, is het het voor mij al waard."
Wil je meer weten over depressie? Lees ons artikel over welke invloed yoga heeft op depressieve gevoelens.
