Anita Witzier and the menopause: "Hormone therapy was a lifesaver"

De overgang is er in een variëteit aan smaken. Sommigen vrouwen hebben er heel veel last van en sommige, the lucky ones helemaal niet. Anita Witzier (60) behoort tot de eerste categorie. Of eigenlijk behoorde, want ze is er zo zoetjes aan bijna doorheen. ‘Ik heb héél soms nog een opvliegertje. Maar ik ben er 11 jaar mee bezig geweest.’

‘Vrouw zijn, het is nogal wat. Dat begint met je eerste menstruatie en je ontluikende seksualiteit. Voor je het weet ben je een slet. Of frigide. Ondertussen moet je oppassen dat je niet ongewenst zwanger raakt want dat is toch echt je eigen schuld. En zoveel jaren later krijg je gedoe met de overgang. Je zou bijna denken dat het niet eerlijk is verdeeld. Maar: het gaat erom hoe je er mee omgaat.’ Aldus Witzier in haar instavlog Anita & de Overgang. De presentatrice zit sinds ruim 10 jaar in de overgang en schroomt niet om het daar over te hebben.

Hoe merkte jij dat de overgang zich aandiende?

De eerste opvlieger was tijdens een weekendje weg met mijn man, in Den Haag. We stonden in een winkel, leuk te kletsen met de eigenaar. Het was november en echt koud. Ik moest halsoverkop naar buiten, zó warm had ik het ineens. Jas uit, sjaal af, handschoenen uit. Ik wist niet wat me overkwam. Maanden later realiseerde ik me pas dat dat een opvlieger was geweest. Daarbij had ik de laatste twee jaar van mijn menstruatie hevige bloedingen. Intens waren die, ik heb weleens gedacht dat ik dood zou bloeden. En hoofdpijnen. Ik kon soms wel tegen de muur opklauteren van ellende. Allemaal symptomen dat ik op weg was naar die overgang, maar dat wist ik toen niet.

Had je ook op emotioneel gebied klachten?

Dat kwam later. Op gegeven moment moest ik om alles huilen. Het liefst wilde ik in mijn bed blijven liggen. Alles was te veel, ik vond niets meer leuk. Terwijl mijn ratio zei: Witzier, come on. Kijk naar je leven, je hebt geen enkele reden om ongelukkig te zijn. Maar die ratio kon gewoon niet tegen dat verdrietige gevoel opboksen. Dat is een kwestie van hormonen, die zijn zo sterk dat ze de boel over kunnen nemen. En ik was kapot. Ik had gewoon geen energie meer door al die doorwaakte nachten. Vier keer per nacht wakker worden van een opvlieger als je moeilijk in slaap valt zoals ik, maakt overdag functioneren buitengewoon ingewikkeld.

De top vijf emotionele klachten bij overgang? Lees hier welke dat zijn.

Op welke manier heb je de zoektocht naar hulp aangepakt?

Op gegeven moment dacht ik, stel dat ik tegen een boom aanrijdt… Dan is het ook prima. Niet prima natuurlijk. Dus ik ging naar de huisarts, een dame. Die kwam met A. Vogel druppels en anijsmelk, maar dat hielp allemaal niks. Ik opperde hormoontherapie, daar had ik wel eens over gelezen. Levensgevaarlijk, vond zij. Kankerverwekkend. Vooral niet aan beginnen.

Toen attendeerde mijn collega Astrid Joosten mij op het bestaan van de overgangskliniek en kwam ik bij Cycle expert Dorenda van Dijken terecht. Zij heeft me helemaal uitgelegd hoe het écht zit met hormoontherapie. De claim dat het kankerverwekkend zou zijn, is gebaseerd op verkeerde aannames uit onderzoek van lang geleden. Er zitten altijd risico’s aan het gebruik van oestrogeen, maar die zijn in de loop der jaren geminimaliseerd. Bovendien, de kans dat ik tegen een boom aan wilde rijden was op dat moment groter dan de kans op kanker, dus ik dacht: kom maar door met die pillen. Het was lifesaving. Echt. Ik kreeg binnen een week mijn leven terug.

Wat veranderde er door hormoontherapie?

Alles. Ik had geen opvliegers meer, kon veel beter slapen, het nachtelijk zweten was weg. Ik was niet depressief meer, niet meer verdrietig. Het was top. En dat allemaal door het wondermiddel oestrogeen. Dit vrouwelijk hormoon verlaat ons lichaam helaas stukje bij beetje naarmate we ouder worden. En zet zo de deur open voor alles wat de overgang tot een hel maakt. Door hormoontherapie blijft dat in balans. Ik ben dat vijf jaar lang blijven doen. Elke dag een pil, eigenlijk net als anticonceptie. Vervolgens ben ik voorzichtig gaan afbouwen. Dat wilde ik natuurlijk niet, ik wilde mijn taille behouden en zo. Maar uiteindelijk moet je je balans vinden zonder hulp van medicijnen. Ik heb nu nog wel eens een dingetje, maar het is allemaal niet meer zo intens heftig. Ik maak een zachte landing.

Opgelucht, dat het klaar is?

Zeker. Ik verlang niet meer terug naar die tijd. Aan de andere kant, neem je natuurlijk wel afscheid van een periode. Je loopt tegen het taboe van de ouderdom op. Dat wordt nooit zo bewust gevoeld of ervaren, laat staan gezegd. Je bent niet meer vruchtbaar, prima. Maar dat is dus niet prima. Want mag je nog meedoen in de maatschappij, word je serieus genomen als je overgangsklachten hebt? De helft van de bevolking bestaat uit vrouwen en driekwart daarvan heeft of krijgt last van de overgang. We werken parttime of fulltime, voeden kinderen op, houden al die ballen in de lucht. En dan wordt de overgang een beetje onder de mat geschoven. Terwijl vrouwen een zeer belangrijke rol in de samenleving en in hun gezin hebben. Dus je kan ons maar beter wel serieus nemen. 

Hoe komt het, dat vrouwen zich niet gehoord voelen?

Dat heeft voor een deel te maken met onwetendheid. Daar zijn wij natuurlijk mede debet aan, want je wilt doorgaan en alle ballen in de lucht houden. Je wilt vooral niet voor aansteller versleten worden, want dat is het ergste wat kan gebeuren. Ik denk wel dat, als mannen hier last van zouden hebben gehad, A: Als wij het bloody serieus zouden nemen en B: Er allang een oplossing voor was geweest. Dan hadden wij dit gesprek helemaal niet gehad en was Cycle.care overbodig. Mannen trekken aan de touwtjes, nog steeds. Je kan het dus niet los zien van het vrouw zijn.

Wat kunnen wij daaraan doen?

Niet ermee door blijven gaan. Onszelf serieus gaan nemen. Je bent je eigen ambassadeur. Als je het zelf niet serieus neemt, kan je niet verwachten dat een ander het wel doet. Zo’n hormoonpreparaat is daarnaast natuurlijk een prima oplossing, dat is een medicijn. Alleen: zorg ervoor dat huisartsen, maar ook bedrijfsartsen en werkgevers dat weten en begrijpen. Ik zie dat als een maatschappelijke plicht voor artsen en werkgevers, omdat uitval door overgangsklachten de maatschappij miljoenen kost. Steeds meer vrouwen werken en door vergrijzing komen steeds meer vrouwen in de overgang. Dus je gooit je eigen glazen in als je het als maatschappij niet serieus neemt. Daarbij, en dat vind ik nog belangrijker, scheelt het een heleboel leed.

Heeft de overgang ook positieve kanten?

Je kan niet meer ongewenst zwanger raken, dat is heel fijn. Ouder worden is niet altijd leuk - neem mijn huid, die implodeert. Ik heb hele gekke knieën nu en raar vel op mijn benen. Maar ik krijg er wel iets voor terug. Ik hoef niet meer alles, doe geen dingen meer die niet bij mij passen. In dat opzicht ben ik tevredener. Ik hoef niet meer te stralen op dat feestje, ben je mal, laat die ander dat lekker doen. Die behoefte van gezien willen worden gaat voorbij. Je hoeft niet meer te wedijveren, dat gaat allemaal weg. Wat er ook voor terug komt: het besef dat ik het nooit iedereen naar de zin kan maken. Dat geeft rust.

meer weten over jouw lichaam en gezondheid? blijf op de hoogte en word lid van onze community.