Pijn bij seks: 8 mogelijke oorzaken en oplossingen
Als vrijen pijn doet, is daar in de meeste gevallen een reden voor. Hoeft helemaal niets ernstigs te zijn hoor, en het is al zeker geen reden voor paniek, in 9 van de 10 gevallen is er gelukkig niks ergs aan de hand. En realiseer je dat je echt niet de enige bent! Pijn bij vrijen komt heel vaak voor. En zeker niet alleen bij de oudere vrouw. Heel veel jonge vrouwen hebben hier ook last van.
Om wat voor pijn het kan gaan? Sommige mensen ervaren diepe pijn, soms tijdens het vrijen of alleen na het vrijen, een stekende pijn bij de ingang van de vagina of pijn bij penetratie. We noemen dit dyspareunie. We hebben mogelijke oorzaken van deze ‘vaginale pijn’ voor je op een rijtje gezet; van eenvoudige oorzaken tot wat heftigere oorzaken met een lichamelijke of medisch onderliggende reden. En – voor zover mogelijk – hebben we ook wat tips om pijn tijdens of na de seks in de toekomst te voorkomen.
Duurt de vaginale pijn langer dan drie maanden? Dan kan het ook vulvodynie zijn. Lees hier ons artikel waarin het verschil tussen vulvodynie, vulvair vestibulitis syndroom en vaginisme wordt uitgelegd.
Wat zijn de meest voorkomende oorzaken?
1. Te droog.
Voor lekkere seks moet je in the mood zijn. In je hoofd, maar ook in je vagina. Klinkt gek, maar wat we eigenlijk bedoelen te zeggen is dat je gewoon vochtig genoeg moet zijn. Ben je niet in de stemming en is het een verplicht nummertje (wat het natuurlijk nooit hoort te zijn), dan produceren de kliertjes in je vagina te weinig vocht, blijft je dus te droog en kan de penis niet goed in en uit glijden. Bovendien ontstaat er dan ook te weinig ruimte in de vagina. Er kunnen er als het ware een soort van blaartjes binnen in je vagina ontstaan en die kunnen pijn tijdens het vrijen maar ook na de seks veroorzaken. Maken de kliertjes zelf niet voldoende natuurlijk vocht aan, dan kun je eventueel gebruik maken van glijmiddel. Doe dit wel pas met de absolute voorwaarde dat je in je hoofd wel echt opgewonden bent. Niet nat genoeg zijn is in de meeste gevallen namelijk een signaal van je lichaam dat je niet opgewonden genoeg bent. Dus listen to your body, ladies (and men!). En onthou: Seks is meer dan penetratie alleen! Pijn bij penetratie? Dan gewoon even (nog) niet doen.
Meer lezen over vaginale droogte en wat je er aan kan doen? Dan kan je dit artikel lezen met praktische tips.
2. Te groot geschapen
Mensen denken dat het (letterlijk en figuurlijk) het grootste goed is dat ze kunnen geven: een lange, langere, de langste penis. Er moet natuurlijk ook echt wel wat te voelen zijn, maar laat de langste formaten nou tegelijkertijd niet altijd de zachtaardigste zijn. Een lange, harde penis die ook nog eens te hard tegen je baarmoederhals beukt (penetreert), kan pijnklachten veroorzaken zoals een diepe pijn. Ook na de seks. Zie het als inwendige blauwe plekken die ontstaan door het (door) stoten van de penis tegen de baarmoedermond. De oplossing: even aan de bel trekken en je partner vragen iets minder enthousiast en iets minder diep te stoten. Of zoek een standje waarbij hij niet zo diep in je kan komen. Maar het allerbelangrijkste is dat je opgewonden bent voordat je de stap naar penetratie zet. In opgewonden staat is er meer ruimte in je vagina en ben je nat waardoor het veel fijner aanvoelt. Neem dus echt even de tijd.
Er zijn zogenaamde 'bumpers' te koop die er voor zorgen dat de penetratie minder diep kan en je daarmee het stoten tegen de baarmoedermond voorkomt. Deze kunnen heel prettig zijn. De Ohnut is hier een voorbeeld van en dit kan zeker helpen omdat het minder spanning geeft doordat diepe penetratie niet mogelijk is. Een wondermiddel is het natuurlijk niet. Goed om te weten dat als penetratie pijn doet, het altijd goed is om even naar je huisarts te gaan. En onthoud nogmaals: Seks is meer dan penetratie alleen. Ga op zoek naar andere fijne manieren om elkaar te stimuleren.
3. Te ruig
Eigenlijk geldt hier hetzelfde als bij seks met een uit de kluiten gewassen piemel: lichte kneuzingen van binnen door te harde penetratie (tegen de baarmoedermond). De enige manier om dit te voorkomen is het de volgende keer iets rustiger aan te doen. Heb je door het harde stoten last van pijn in je onderbuik, dan kun je de pijn beneden koelen met een coldpack. Doe er hygiëne-technisch gezien een schone doek omheen en is het nodig om te waarschuwen níet met de coldpack ín je vagina te koelen? Bij deze…
4. Allergie
Veel mensen hebben een latex allergie. En laat het reguliere condoom nou net van latex gemaakt zijn. Krijg je (daags) na de seks jeuk of een branderig gevoel rondom en/of in je vagina, dan kan dat dus op een allergie duiden. Deze allergie kan ineens en uit het niets ontstaan en je verrassen als je eerder nog geen last hebt gehad.
Op allergieën kun je je laten testen (doe je aanvraag in eerste instantie bij de huisarts, indien nodig kan de huisarts je doorverwijzen naar een allergoloog of dermatoloog). Mocht blijken dat je inderdaad een latex allergie hebt, dan zijn er gelukkig nog de latexvrije condooms.
5. Infectie - SOA
Heb je:
jeuk in en rondom je vagina;
een brandend gevoel;
meer afscheiding dan normaal, heeft het een andere kleur of ruikt het anders dan je gewend bent;
een lichte pijn in je onderrug of buik;
pijn of bloed bij het plassen?
Dan heb je misschien een vaginale infectie of een SOA. Er zijn verschillende SOA’s; de een heftiger en schadelijker dan de ander (van bijvoorbeeld een onschuldige Candida-infectie, urineweginfectie of spruw tot chlamydia, gonorroe, genitale herpes enzovoort). Belangrijkste tip: gebruik het liefst altijd een condoom, zeker als je wel eens van sekspartner wisselt.
Afgezien daarvan is het verstandig om na de seks altijd even te plassen. Door de wrijving tijdens de seks (ook mét condoom) kunnen er namelijk bacteriën in je plasbuis komen en deze ongewenste bacteriën kunnen een infectie veroorzaken. Door na de seks te plassen, spoel je de ongewenste bacteriën weg. Een douche is natuurlijk ook fijn, maar niet altijd haalbaar. Heb je wel eens last van een blaasontsteking na seks, lees hier waarom dit gebeurt en wat je er aan kan doen.
Eerste doe-het-zelf-hulp in geval van jeuk en een branderig gevoel rondom de vagina (vooral bij de vulvalippen) is van buitenaf koelen. Dat kan met een coldpack, een koud, nat washandje, een zakje diepvries doperwten (vergeet de schone handdoek eromheen niet uit hygiënisch oogpunt).
Maar het allerbelangrijkste: loop hoe dan ook niet te lang door met een infectie. Heb je klachten, ga dan zo snel mogelijk langs bij de huisarts of bij een gezondheidscentrum in de buurt. Zij kunnen je testen en vertellen om welke infectie het gaat. Afhankelijk van het type infectie kan een zalfje, pilletje, grote zetpil óf bijvoorbeeld antibiotica worden voorgeschreven.
Te lang doorlopen met klachten is geen optie. Wist je dat bepaalde SOA’s onvruchtbaarheid en andere serieuze consequenties kunnen veroorzaken? Liever een artsenbezoekje teveel dan te weinig, is ons advies.
Sowieso kun je beter niet met vagina douches, azijnbadjes of vaginale stoombaden aan de slag gaan. Deze doen over het algemeen meer kwaad dan goed en kunnen de PH-waarde in je vagina dusdanig verstoren dat ze schade aanrichten.
Heb je behoefte aan tips? Lees ons artikel hoe je het beste je vulva in beste conditie kan houden.
6. Hormonen
Vrouwen en hormonen: we kunnen niet met en niet zonder elkaar. De hormoonhuishouding van een vrouw kan nogal wispelturig zijn en is niet altijd even stabiel. Is er sprake van een verstoorde hormoonhuishouding, dan kan het zijn dat er minder oestrogeen aangemaakt wordt en dat kan ervoor zorgen dat je vaginaweefsel dunner wordt. En dunner vaginaweefsel betekent vaak ook een meer gevoelige vagina, een drogere vagina en minder elasticiteit van de vaginawand, wat weer meer kans op infecties en pijn bij seks kan veroorzaken.
Heb je het vermoeden dat jouw hormoonhuishouding uit balans is, dan kun je het beste een consult aanvragen bij de huisarts of gynaecoloog.
7. Medische aandoening
Er zijn er ook een aantal medische oorzaken die aan pijn tijdens of na de seks ten grondslag kunnen liggen. Denk aan constipatie, een gekantelde of verzakte baarmoeder, cysten, vleesbomen, endometriose… Heb je (aanhoudende of terugkerende) pijn en/of steken in je baarmoederstreek, bij je eierstokken, in vagina, je onderrug of onderbuik, heb je last van (tussentijdse) bloedingen, extreme menstruatieklachten, of welke andere serieuze klachten dan ook, dan is het echt het verstandigst een afspraak te maken bij de huisarts en je door te laten verwijzen naar een gynaecoloog voor een uitvoerige check. Niet te lang wachten! Voel je geen hypochonder. Artsen zijn er om je te helpen en je kunt maar beter snel duidelijkheid hebben over je klachten.
8. Emotionele oorzaken
Tot slot, mogelijke oorzaken van pijn tijdens seks of na het vrijen die niet onbenoemd mogen blijven: stress, zenuwen, geen zin of traumatische seksuele ervaringen. Hierdoor kunnen vrouwen zo verkrampt raken, zowel voor, tijdens als na de seks, dat hier vaginisme uit kan ontstaan (zowel pijn in de vagina als in de totale schaamstreek of in je buik of rug). Mocht dit bij jou een reden van pijn zijn, dan ben je wellicht het meest geholpen met professionele emotionele steun, zoals bij een psycholoog of een seksuoloog. Waarmee we absoluut niet willen zeggen dat jij emotioneel niet in orde bent, zeer zeker niet. Er is blijkbaar een obstakel dat je verhindert te genieten van seks; iets wat juist fijn moet zijn. Wat ontspannend moet zijn, wat je een heerlijk en veilig gevoel van intimiteit zou moeten geven. Ervaar jij dat anders, dan zijn er gelukkig fantastische specialisten die jou kunnen helpen. Want ook jij verdient het om te genieten van seks.
Ook vrouwen in de overgang ervaren vaak pijn bij het vrijen. In dit artikel wordt hierop ingegaan en wat je er aan zou kunnen doen. Er zijn ook video's beschikbaar waarin seksuoloog Astrid Kremers ingaat op dit onderwerp. Deze vind je hier.
Wil jij meer weten over jouw lichaam en seksueel welzijn? Meld je aan voor onze nieuwsbrief en word onderdeel van onze Cycle community!
